Her sabah yazdığımız raporlarda döviz kurlarının, faizlerin, hisse senetlerinin ve gayri menkullerin değerleriyle ilgili değişimleri, makro ekonomik verileri ve gelecek ile ilgili beklentileri paylaşıyoruz.
Ancak zaman zaman da, "büyüme" ile ilgili yorumlar kadar, "kalkınma" için neyin gerektiğini de yazmamız gerekiyor. Daron ACEMOĞLU ve James A. ROBINSON imzalı "Ulusların Düşüşü" adlı kitapta belki de yüzlerce sayfada anlatılabilecek bir tarif sadece üç sayfada basitçe anlatılmış.
Tam ortasından ABD-Meksika sınırı ile bölünmüş bir şehrin, Meksika tarafında kalan kısmıyla ABD tarafında kalan kısmının yaşam, ekonomi ve politika açısından büyük farklılıkları gösterdiği anlatılıyor kitabın en başında. Yaşayan kişiler aynı kökten geliyor, solunan hava aynı ama kişi başına düşen gelir, hastalık ve ölüm oranları, iş gücüne katılım ve işsizlik ile ilgili veriler birbirine taban tabana zıtlıklar içeriyor. Kitap okumaktan sıkılan insanların bile kitabın hemen başındaki üç sayfayı okuması gerekir diye düşünüyoruz.
Özetle, demokrasi, insan hakları, anayasal kurumların özerkliği, hukukun üstünlüğü, hesap verebilme hangi tarafta yüksek seviyede seyrediyorsa orada "kalkınma" olmuş. Ekonomiyi büyütmek kolay, önemli olan "kalkınmayı" sağlamak. Bunun yolu da her şeyin "en büyüğünü" ya da "en yükseğini" yapmaktan değil, vatandaşların ekonomik özgürlüklerini bunun üzerine de elbette siyasal özgürlüklerini en üst düzeye çıkarmaktan geçiyor. Bunu yapmadıktan sonra ortaya konan tom "mega projeler" sadece ülkenin kaynaklarını verimsiz şekilde kullanmanın bir başka metodu olarak nitelendirilebilir.
Dün Ankara'dan Merkez Bankası'na yönelik sert eleştirilerin geldiğine şahit olduk. Merkez Bankasının vaktinden önce siyasi baskıyı azaltmak için yaptığı faiz indiriminin amacına ulaşmamış olduğu görülüyor. Ne kredi derecelendirme kuruluşları ne de siyasi iktidar bu hamleden hoşlanmadı. Kredi derecelendirme kuruluşları indirimi "yersiz", siyasi iktidar ise "yetersiz" olarak değerlendirdi.
Buradan anlaşılan şu ki, önünde sonunda kimsenin hoşnut olmayacağı bir karar alınacaksa, "doğru" kararı almakta fayda var. Aksi taktirde "popüler" olmak için verilmiş bir karar sizi herkesin gözünde "antipatik" bir hale getirebiliyor.
Buna dikkat etmek Dolar/TL, BIST, Faiz ya da gayrimenkulden milyonlar kazanmaktan daha önemli bir yatırımdır diye düşünüyoruz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder